Opiniestuk: waarom geen vermogensbelasting

Veel mensen vragen zich af: 'Is het logisch dat iemand die de ganse dag hard werkt van zijn 100 euro 45 euro overhoudt terwijl iemand die in zijn zetel zit en leeft van zijn 100 euro interest hierop maar 25 euro betaalt en dus 75% overhoudt?'

Het antwoord is uiteraard neen.

Dit komt over als een onevenwicht, als iets unfair: mensen met vermogen worden minder belast dan mensen die hard moeten werken.

Wanneer we echter naar de oorsprong gaan kijken en even doorredeneren dan komen sommige zaken toch weer in een ander perspectief.

Op ons arbeidsinkomen wordt een progressief tarief toegepast. Dit betekent dat uw inkomen opgedeeld wordt in verschillende schalen en dat de belastingvoet hoger is naarmate de schaal hoger is. Heb je een inkomen van € 50.000 dan zal uw eerste € 10.000 bijvoorbeeld maar aan 25% belast worden terwijl uw laatste € 10.000 belast zal worden aan 50%.

Wat was nu de achterliggende reden van deze progressiviteit?

U moet het ontstaan hiervan in zijn historische context plaatsen. In de periode dat deze wet tot stand kwam werd vermogen opgebouwd uit hetgeen gespaard werd van het inkomen uit arbeid.

Iedereen heeft een minimum consumptie nodig om te kunnen overleven. Met andere woorden, hoe minder je verdiende, hoe minder je kon sparen. Naarmate uw inkomen echter groter werd had je meer ruimte om te sparen en op een bepaald ogenblik is uw inkomen zo groot dat je praktisch alles aan de kant kan zetten.

Ethisch is deze progressiviteit dus te verdedigen: de laagste inkomens worden zo weinig mogelijk belast want hiermee moeten levensnoodzakelijke behoeften gedekt worden, hogere gedeeltes van het inkomen kunnen meer belast worden want zij worden toch aangewend voor spaarbehoeften.

Dit betekent echter dat onze 'potentiële' spaarcenten aan de bron al eens belast zijn geworden via de hogere belasting op arbeidsinkomen.

Voorbeeld: iemand heeft een inkomen van € 50.000. Hiervan gaat € 20.000 naar levensnoodzakelijke uitgaven (huisvesting, eten, kledij,...). Theoretisch kan hij dus € 30.000 besteden aan belastingen en aan sparen.

Zijn belasting zal er (vereenvoudigd) als volgt uitzien:

• Op de eerste schijf van € 8.350: € 2087,5 - blijft over: € 6.262,5
• Op de tweede schijf van € 3.540: € 1.062 - blijft over: € 2.487 - samen € 8.740,5
• Op de derde schijf van € 7.920: € 3.168 - blijft over: € 4.752 - samen € 13.492,5
• Op de vierde schijf van € 16.490: € 7.420,5 - blijft over: € 9.069,5 - samen € 22.562
• Op de vijfde schijf van € 13.700: € 6.850 - blijft over: € 6.850 - samen € 29.412 

De betrokken persoon houdt dus € 9.412 over. Iedereen zal het met ons eens zijn dat de € 20.000 geconsumeerd wordt van de € 22.562 die hij overhoudt na de 4de schijf.

Uw spaargeld wordt dus maar gevormd in de 5de schijf of de schijf van 50%. U heeft met andere woorden van uw 'spaarvermogen' al 50% afgedragen aan de overheid.

Aangezien het (spaar)vermogen dus al duidelijk is belast leek het onredelijk om de inkomsten die dit belaste vermogen reeds ondergaan had ook nog eens aan hoge tarieven te onderwerpen. Vandaar de beperking tot 25%.

Bovendien kan je arbeidsbelasting heffen op basis van waar iemand woont maar belasting op inkomsten uit vermogen heb je niet in de hand. Geld gaat naar daar waar het het meest opbrengt. Als je dus de roerende belasting gaat verhogen verlaten deze kapitalen ons land en heb je niets meer.

Besluit: neem een stuk weg bij de oorsprong dat zien of begrijpen de meesten toch niet en belast achteraf het inkomen aan een redelijk aanvaardbaar tarief. 

Het is duidelijk dat we de toestanden uit de zestiger jaren, wanneer deze regeling tot stand kwam, niet meer kunnen vergelijken met nu. 

Veel families hebben een basisvermogen opgebouwd dat van generatie naar generatie overgaat en meestal steeds maar blijft aangroeien.

Voor degenen die trouwens staan te schreeuwen om een vermogensbelasting: is successiebelasting geen vermogensbelasting? Op welke manier kan je verdedigen dat je van iemand, bij zijn overlijden, zomaar 27% (voor bedragen boven de € 250.000) van zijn eigendom gaat afnemen of tot 65% indien er geen directe familie is?

De realiteit vandaag is echter dat bij een behoorlijk aantal gezinnen de inkomsten uit roerende goederen die genieten van het tarief van 25% een deel van hun inkomen uitmaken.

De vraag is: is het dan nog ethisch en moreel verdedigbaar dat dit maar aan 25% belast wordt? 

Zou het niet logischer zijn dat we de tarieven afbouwen voor arbeidsinkomen en progressief maken voor roerend inkomen? Of dat we alle inkomsten in 1 pot steken (globalisatie) en onderwerpen aan (lagere) tarieven (dan nu het geval is)?

Wij laten de denkoefening echter over aan onze politici die hierover beslissingen zullen moeten nemen.

Tor slot voor de mensen met een kort geheugen: Herinner u eind verleden jaar de denkoefening die Mevrouw Lagarde de wereld instuurde om alle vermogens een éénmalige belasting van 10% op te leggen en zo het schuldprobleem op te lossen. Het is niet omdat je er niet meer over hoort dat het ook verdwenen is. Of zijn wij Cyprus al vergeten?

Het opleggen van een vermogensbelasting zou een zeer unfaire maartregel zijn gezien hij reeds op een verdoken manier wordt toegepast.

Dat inkomen uit vermogen wordt belast zal geen enkele weldenkende Belg de fiscus en/of de politici kwalijk nemen. De grote uitdaging wordt hierbij echter het fragiele evenwichtspunt te vinden waarbij de belastingplichtige de opgelegde belasting nog net verantwoord vindt om met zijn ganse vermogen of een groot deel ervan België niet te verlaten.

Het zou ook een goed idee voor de overheid om bij de mensen eens meer in de verf te zetten wat zij effectief met dit belastinggeld doen en hoe dankbaar wij mogen zijn dat wij in een dergelijk land leven.

Misschien dat dit bij sommigen onder ons wat meer burgerzin zou bijbrengen en hen laat begrijpen waarom ook hun (kleine) bijdrage in het voordeel van iedereen is.