Nieuwe erfrechtregels en de impact op uw nalatenschap Geschreven op 01 December 2013
Wijzigingen in het erfrecht
Deze week werd een wetsvoorstel van senator Swennen goedgekeurd dat een belangrijke impact zal hebben op ons erfrecht zoals we het nu kennen.
Volgende aspecten komen in het ontwerp aan bod:
- de overgang van de nalatenschap naar bloedverwanten, inclusief de plaats van de langstlevende echtgenoot en van de langstlevende wettelijk samenwonende levensgenoot in deze nalatenschap;
- de regels inzake de verdeling van de nalatenschap, de inbreng van schenkingen en van schulden, en de gevolgen van de verdeling;
- de reserve van de kinderen, van de ouders en van de langstlevende echtgenoot, en de regels van de inkorting;
- het begrip onbelaste reserve, de mogelijkheid om daarvan af te wijken ten voordele van zorgkinderen en de mogelijkheid om aan de reserve te verzaken;
- de mogelijkheid om erfovereenkomsten te sluiten.
Wij zullen elk van deze punten even overlopen en toelichten.
De belangrijkste wijzigingen
Gezien de omvang van het wetsvoorstel (76 pagina's) gaan wij ons in dit artikel beperken tot die punten die wijzelf als de meest ingrijpende aanvoelen.
Zodra het ontwerp in de komende maanden zal gestemd worden en wet zal worden komen we uiteraard uitgebreid terug op de diverse onderdelen.
Bepalingen met betrekking tot de reserve
Een kinderloze erflater zijn ouders hebben elk recht op 1/4de van de nalatenschap.
Deze regeling zou afgeschaft worden.
De reserve van de langstlevende echtgenoot bedraagt nu het vruchtgebruik op de helft van de nalatenschap met als absoluut minimum het vruchtgebruik op de gezinswoning en de erin aanwezige huisraad.
Voorstel is om het absolute minimum te behouden maar wat het andere vruchtgebruik betreft zou dit beperkt worden tot de aanwinsten die zich in de nalatenschap bevinden. Voor alle duidelijkheid: aanwinsten zijn hetgeen de echtgenoten samen tijdens het huwelijk hebben opgebouwd.
De kinderen hun reserve of gewaarborgd erfdeel wordt als volgt bepaalt: voor 1 kind bedraagt deze reserve 1/2de, voor 2 kinderen 2/3den (elk 1/3de) en voor 3 kinderen en meer 3/4den.
In het nieuwe wetsvoorstel zou de reserve beperkt worden tot maximum 50% ongeacht het aantal kinderen.
De zorgenkinderen
Doordat de reserve is beperkt tot 50% is per definitie ook het beschikbaar deel waar de ouders vrij kunnen over beschikken in het voordeel van het zorgenkind of zijn verzorger ook 50% wat een ganse uitbreiding is ten opzichte van de vroegere situatie met meerdere kinderen.
In het nieuwe erfrecht zou het toegelaten zijn om het erfdeel van het zorgenkind te bezwaren met een last.
Als voorbeeld wordt aangehaald om zijn erfdeel te beperken tot vruchtgebruik of om het uit te keren via periodieke betalingen.
Via testament zal het mogelijk zijn om een persoon aan te duiden die de taak vanbewindvoerder op zich zal nemen om de uitvoering van de last op te volgen en het zorgenkind onder het gepaste beschermingsstatuut te laten plaatsen.
Erfovereenkomsten
Er komt een afschaffing van het absolute verbod tot het maken van overeenkomsten betreffende een nog niet opengevallen nalatenschap.
Er wordt voorzien in de mogelijkheid van een familiepact met vastklikken van de waarden op het ogenblik van het sluiten van de overeenkomst.
Nu wordt de waarde bepaald op het ogenblik van het overlijden van de erflater wat aanleiding kan geven tot scheeftrekkingen en het ontstaan van heel onfaire situaties.
Ook zullen echtparen in de toekomst een voorafgaand akkoord kunnen maken omtrent hun erfaanspraken in mekaar nalatenschap. Deze regeling bestond vroeger al voor echtparen waarvan minstens 1 kinderen had uit een vorige relatie.
Besluit
Het is duidelijk dat de wetgever wenst rekening te houden met de evolutie die er in onze samenleving is waarbij mensen een zo groot mogelijke vrijheid wensen te hebben bij het bepalen van hetgeen er met hun nalatenschap moet gebeuren.
Als familiaal planner kunnen we dit alleen maar toejuichen want het zal in veel gevallen onze opdracht vergemakkelijken om onze klant te begeleiden bij het uitwerken van een verdeling die perfect beantwoord aan zijn wensen.
Ook naar onze specialisatie 'familiale planning voor verstandelijk beperkte personen' zullen we veel meer speelruimte krijgen om een regeling uit te werken die wettelijk en financieel de nodige zekerheid en gemoedsrust aan de ouders zal geven.